ნოვრუზი

ნოვრუზი, ასევე ცნობილი როგორც სპარსული ახალი წელი, უძველესი დღესასწაულია, რომელიც აღინიშნება ირანში და რეგიონის ბევრ სხვა ქვეყანაში. ფესტივალი სპარსული კალენდრით აღნიშნავს ახალი წლის დასაწყისს და ჩვეულებრივ მოდის გაზაფხულის პირველ დღეს, დაახლოებით 20 მარტს. ნოვრუზი განახლებისა და აღორძინების დროა და ის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და სანუკვარი ტრადიციაა ირანულ კულტურაში.

ნოვრუზის სათავეს შეიძლება მივაკვლიოთ ძველ სპარსეთის იმპერიაში, რომელიც 3000 წელზე მეტია. ფესტივალი თავდაპირველად აღინიშნა, როგორც ზოროასტრიული დღესასწაული, შემდეგ კი ის მიიღეს რეგიონის სხვა კულტურებმა. თავად სიტყვა "ნოვრუზი" სპარსულად ნიშნავს "ახალ დღეს" და ასახავს ახალი წამოწყებისა და ახალი დაწყების იდეას.

ნოვრუზის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ასპექტია Haft-Seen მაგიდა, რომელიც არის სპეციალური მაგიდა, რომელიც დგას სახლებსა და საზოგადოებრივ ადგილებში ფესტივალის დროს. სუფრას ჩვეულებრივ ამშვენებს შვიდი სიმბოლური ელემენტი, რომლებიც იწყება სპარსული ასო "sin"-ით, რომელიც წარმოადგენს რიცხვს შვიდს. ამ ნივთებს მიეკუთვნება საბზე (ხორბალი, ქერი ან ოსპის ყლორტები), სამანუ (ხორბლის ჩანასახისგან დამზადებული ტკბილი პუდინგი), სენჯედი (ლოტოსის ხის ხმელი ნაყოფი), სეერი (ნიორი), სეიბი (ვაშლი), სომაქი (სუმაკის კენკრა) და სერკე (ძმარი).

გარდა Haft-Seen სუფრისა, ნოვრუზს ასევე აღნიშნავენ სხვა ჩვეულებებითა და ტრადიციებით, როგორიცაა ნათესავებისა და მეგობრების მონახულება, საჩუქრების გაცვლა და სახალხო დღესასწაულებში მონაწილეობა. ბევრი ირანელი ასევე აღნიშნავს ნოვრუზს ფესტივალის წინა დღეს ცეცხლზე გადახტომით, რომელიც, როგორც თვლიან, აშორებს ბოროტ სულებს და წარმატებას მოაქვს.

ნოვრუზი ირანულ კულტურაში სიხარულის, იმედისა და განახლების დროა. ეს არის სეზონების შეცვლის, სიბნელეზე სინათლის ტრიუმფის და ახალი წამოწყების ძალაუფლების დღესასწაული. როგორც ასეთი, ეს არის სანუკვარი ტრადიცია, რომელიც ღრმად არის ფესვგადგმული ირანელი ხალხის ისტორიასა და იდენტობაში.